Produktywność – Musimy ją podnieść . Te maszyny pracują za wolno!

Na montażu też nie jest lepiej – 30 sztuk na osobę dziennie? Panowie, co się dzieje z waszymi ludźmi?”

Inne cytaty, które można by tu mnożyć to wszelkie pytania na forach lean’owych od facebooka, po fora stowarzyszeniowe.

„Stosujemy różne mierniki, wdrażamy, lean, six sigmę, ale nie możemy zdecydować – mierzyć wydajność czy produktywność?”

„Mam problem – rozpoczynamy pomiar produktywności, ale każdy inżynier podaje inną definicje i wzór-jak to mierzyć?” itd., itp. Pytania w różnych formach i wariantach.

Odechciewa się, a jeszcze nie weszliśmy w organizację pomiaru, a tam dopiero robi się wesoło.

Co więc zrobić? Oczywiście mierzyć i Wydajność i Produktywność.

Poniżej wyjaśnimy pokrótce w możliwie najprostszy sposób podstawowy wariant tych mierników (nie da się ukryć, wariacje będą się pojawiały zależnie od organizacji, ale tu trzymajmy się blisko klasyki).

1. Wydajność

• Definicja

– czas potrzebny operatorowi/maszynie na wytworzenie partii (lub sztuki) konkretnego wyrobu

• Jednostka

– minuty/sztukę (lub sekundy, godziny – bardziej nie polecam rozszerzać), czyli ile czasu operator potrzebuje na wytworzenie partii wyrobów, lub jak kto woli precyzyjniej (bez uwzględnienia nieuniknionych zakłóceń pomiędzy sztukami), ile potrzeba sekund/minut  na wytworzenie jednej sztuki

Oczywiście odwrócenie jednostek też będzie poprawne – sztuki/minutę będą nam wówczas więcej mówiły o szybkości procesu

• Zakres stosowania

– wydajność jest inna dla każdego detalu i każdej operacji wytwarzania tego detalu

– wariantem (tak, niestety będą się pojawiały) jest wydajność zbiorcza dla całego detalu, która stanowi sumę wszystkich czasów operacyjnych każdej z operacji niezbędnej do wytworzenia detalu

 

 

• Pomiar/określenie wydajności

– najprościej obserwacja i pomiar stoperem, nagranie wideo (to pozwoli jeszcze na analizę VA/NVA), ręczne zliczanie zapisów z Kart Pracy i wyliczanie w np. Excelu,

– poprawnie – obserwacja 7 cykli, pomiar dla różnych zmian operatorów, warunków pracy,

– automatycznie – pomiar czasu i raportowanie wyników przez systemu MES, dla maszyn CNC odczyt liczników z partii,

• Przykład:

Operator wykonał 100 sztuk w 8 godzin: Wydajność = (7,5*60)/100 = 4,5 [min/szt]

To samo w kontekście szybkości procesu: Wydajność =100/(7,5*60) = 0,22 [szt/min]

Obydwa obliczenia prawdziwe, ale drugie mniej intuicyjne, szczególnie dla dużych detali.

• Zastosowanie Wydajności

– kluczowy KPI w planowaniu, kosztorysowaniu, określaniu obciążenia i prognozowaniu zamknięcia zleceń, niezbędne

To czysta, operacyjna informacja.

• Cechy

– nie uwzględnia zakłóceń, co cykl może się trochę różnić, wrażliwa na czynnik ludzki (ludzkie słabości i samopoczucie), wymaga stąd okresowych weryfikacji.

 

2. Produktywność

• Definicja

– ilość pracy/wartości dodanej wykonanej przez operatorów/maszyny/wydział/fabrykę w okresie rozliczeniowym odniesiona do całego funduszu czasu pracy operatora/maszyny… itd;

– czyli inaczej ilość całej, zaraportowanej pracy (przychód) w wartościach obliczeniowych (np. teoretyczne czasy technologiczne wykorzystywane do kalkulacji cen) do całego czasu, jaki operator spędził w firmie i za który pracodawca wypłacił mu wynagrodzenie, np. zarejestrowany czas przez system RCP (koszt)

• Jednostka

– zaraportowany czas technologiczny/czas spędzony w pracy* [h/h; %]

* proszę zwrócić uwagę, że nie piszę o czasie pracy, ale czasie spędzonym w pracy

• Zakres stosowania

– Produktywność to miernik globalny, dotyczy generalnie wydziałów, fabryk, grup maszyn,

– Nie ma właściwie sensu dla pojedynczych detali, choć jeśli ktoś się uprze może czegoś się doliczy J

– Produktywność operatorów czy poszczególnych gniazd – jest celowa, szczególnie do oceny sprawności operacyjnej, umiejętności indywidualnych, jako ocena obiektywna wkładu w przychód firmy;

wymaga jednak bardzo skrupulatnego rozliczania wartości dodanej dla każdego pracownika z osobna (np. z Kart Pracy ręcznie lub automatycznie z systemów MES i RCP)

• Pomiar produktywności

– Ręcznie z Kart Pracy Zleceń Produkcyjnych, raportów maszynowych wykonania gniazd, dane do mianownika z Kart Obecności z działu Kadr

– Automatycznie – poprzez raportowanie pracy do systemu MES najlepiej zintegrowanego z systemem RCP (rejestracji czasu pracy lub inaczej wejść/wyjść z pracy)

System MES automatycznie pobierze dane z Kartotek Produktów, sumując czasy teoretyczne operacji na detalach wykonywanych przez Operatorów/Gniazda/Wydziały, a następnie zestawia te czasy z danymi obecności/wejść-wyjść,  importowanymi z systemu RCP.

– Tu pojawia się kolejny aspekt: różnica pomiędzy czasami teoretycznymi, które pobieramy do wyliczania Produktywności i rzeczywistą Wydajnością… ale o tym kiedy indziej.

• Przykład

Wydział wykonał w tygodniu 100 sprzęgów kolejowych. Każdy z nich składał się z kilkudziesięciu podzespołów, z których każdy wymagał obróbki i montaży w wielu operacjach różnych stanowisk.

Łącznie wszyscy pracownicy wydziału (10 osób) zaraportowali 320 godzin standardowych [sh] (standardowe godziny technologiczne każdej operacji danej części).

Jednocześnie spędzili w pracy 420 godzin (0 nadgodzin).

Produktywność = 320 [sh] /420 [rbh] = 76 % [h/h]

 

• Zastosowanie Produktywności

– Produktywność to miernik zbiorczy efektywności organizacji lub jej składników,

– Różnica „do setki” to poziom marnotrawstwa,

– Marnotrawstwo – nie wszystko od razu…,

– Reszta to nadwyżka, która stanowi nasz przychód operacyjny, jaki handlowcy, sprzedając towar zamienią na przychody finansowe,

– niski lub zbyt wysoki wynik (np. powyżej 100%) może także świadczyć o źle wyliczonych czasach operacyjnych,

– a stąd błędach w kalkulacji wycen dla klientów,

– skąd już bardzo blisko do dużych kłopotów finansowych,

– ten KPI pokazuje wszelkie błędy planowania, wady technologii, złego zarządzania ludźmi, błędami w dostawach i zapasach, niską dbałość o park maszynowy.

 

Jeśli jesteście zainteresowani tym tematem to dajcie znać w komentarzach. To kolejna duża grupa mierników.

 

• Cechy

– jak napisałem Produktywność to KPI zbiorczy,

– ale kluczowy do podejmowania decyzji przez naczelne kierownictwo, właścicieli,

– ale też wydziały,

– jest też obiektywnym miernikiem oceny pracowników

– oraz poszukiwania obszarów doskonalenia procesów,

– jest kluczowy do zarządzania.

 

3. Podsumowanie

Produktywność i Wydajność to jeden z 5 najważniejszych mierników operacyjnych.

To pierwszy krok do likwidacji Marnotrawstwa i dostrzeżenia rys na idealnym obrazie naszej organizacji.

Te KPI’s po prostu trzeba mierzyć, żeby móc powiedzieć „Zarządzam moim procesem i firmą”.